Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
AB | En Hij zei: Neem nu je zoon, je enige die je liefhebt, Izak, en ga op naar de landstreek Moriah en offer hem daar tot een offergave, op één van de bergen, die Ik je zal vertellen. |
SV | En Hij zeide: Neem nu uw zoon, uw enige, dien gij liefhebt, Izak, en ga heen naar het land Moria, en offer hem aldaar tot een brandoffer, op een van de bergen, dien Ik u zeggen zal. |
WLC | וַיֹּ֡אמֶר קַח־נָ֠א אֶת־בִּנְךָ֙ אֶת־יְחִֽידְךָ֤ אֲשֶׁר־אָהַ֙בְתָּ֙ אֶת־יִצְחָ֔ק וְלֶךְ־לְךָ֔ אֶל־אֶ֖רֶץ הַמֹּרִיָּ֑ה וְהַעֲלֵ֤הוּ שָׁם֙ לְעֹלָ֔ה עַ֚ל אַחַ֣ד הֶֽהָרִ֔ים אֲשֶׁ֖ר אֹמַ֥ר אֵלֶֽיךָ׃
|
Trans. | wayyō’mer qaḥ-nā’ ’eṯ-binəḵā ’eṯ-yəḥîḏəḵā ’ăšer-’âaḇətā ’eṯ-yiṣəḥāq wəleḵə-ləḵā ’el-’ereṣ hammōrîyâ wəha‘ălēhû šām lə‘ōlâ ‘al ’aḥaḏ hehārîm ’ăšer ’ōmar ’ēleyḵā: |
Algemeen
Zie ook: 4Q225, Bergen, Brandoffer, Izaak, Izak, Kinderoffer, Mensenoffer, Moriah (berg)
Genesis 12:1, Hebreeen 11:17
Aantekeningen
En Hij zeide: Neem nu uw zoon, uw enige, dien gij liefhebt, Izak, en ga heen naar het land Moria, en offer hem aldaar tot een brandoffer, op een van de bergen, dien Ik u zeggen zal.
- Veelal wordt op basis van 'jongen' in vers 5 gedacht dat Izak nog vrij jong was, hooguit een tiener. Echter aan de hand van het Hebreeuwse woord נער H5288 "dienstknecht, jongen", kan men niet concluderen dat Izaäk een jongen van tussen de 7-17 jaar was. We zien als eerste dat dit woord in vers 3 ook wordt gebruikt voor de dienstknechten. Verder lezen we in het vorige hoofdstuk dat Ismael 'groot wordt' (Gen.21:20) en trouwt met een Egyptische (Gen. 21:21) en waaruit blijkt dat er enige jaren zijn verstreken. Onmiddellijk na het gebeuren in Genesis 22 – wat door Joden 'de Aqedah' ("het binden")' wordt genoemd (D. Polish, “The Binding of Isaac,” Jud 6 (1957): 17-21) – wordt de dood van Sara, zijn moeder, behandeld. Genesis 23:1 vermeldt ons dat toen zij stierf zij 127 jaar was, terwijl in Genesis 17:17 wordt vermeld dat zij 90 jaar was toen Izaäk werd geboren. Hieruit valt op te maken dat Izaäk in deze geschiedenis die onmiddellijk aan haar dood voorafgaat, al 37 jaar oud zou kunnen zijn geweest. Dit wordt bevestigd door diverse Joodse bronnen (hoewel die verschillende leeftijden geven), waar expliciet wordt vermeld dat Izaäk ten tijde van de binding 36 jaar oud was (Zohar in Gen. fol. 68. 2. & 74. 4. & 76. 2. Targ. Hieros. in Exod. xii. 42. Praefat. Echa Rabbat. fol. 40. 2. Pirke Eliezer, c. 31. Seder Olam Rabba, c. 1. p. 3. Juchasin, fol. 9. 1. Shalshalet Hakabala, fol. 3. 1) en Arabische bronnen (Patricides, p. 19. Elmacinus, p. 34. Apud Hottinger. Smegma, p. 327, &c.). Volgens Josephus was Izaäk 25 jaar oud (Antiqu. l. 1. c. 13. sect. 2.), Ganz Tzemach David geeft 26 jaar (Ganz Tzemach David, par. 1. fol. 6. 1). Zie ook vers 6 voor meer onderbouwing dat Izaäk ouder zou zijn geweest.
- je enige die je liefhebt, het gaat hier dus niet om Ismaël maar om Izak, wat ook nog eens wordt gesteld door de toevoeging Izak. Izak is de zoon geboren uit Sarah de vrouw van Abraham, terwijl Ismaël geboren is uit Hagar, die de concubine was van Abraham, en om die reden een lagere status had. Izak was de belangrijkste erfgenaam en vandaar dat de nadruk wordt gelegd op je enige die je liefhebt.
- De woorden ga heen komen maar tweemaal voor in de Bijbel, de eerste keer als Abraham wordt opgeroepen zijn verleden te verlaten (Gen. 12:1) en hier om zijn toekomst in Gods hand te leggen (Gen. 22:2)
- Er is veel discussie geweest over de locatie van Moriah, 2 Kron. 3:1 suggereert dat het de plaats is waar later de tempel werd gebouwd. Anderen willen in plaats van "het land Moriah", zich baserend op de Syr. Peshitta, lezen "het land van de Amorieten". J. Gill meent dat het is afgeleid van "zien" (Exposition of the Old and New Testament, Gen. 22:2)
Vertaalnotities
Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
Zie hier over het gebruik van de interlineair.
En Hij zeide: Neem nu uw zoon, uw enige, dien gij liefhebt, Izak, en ga heen naar het land Moria, en offer hem aldaar tot een brandoffer, op een van de bergen, dien Ik u zeggen zal.
- יָחִיד H3073 "enige, alleen, eenzaam" (Gen. 22:2, 12, 16; Richt. 11:34; Ps. 22:21; 25:16; 35:17; 68:7; Spr. 4:3; Jer. 6:26; Am. 8:10; Zach. 12:10 †);
- אהב ww: "liefhebben"
- יצחק naam: "Isaak"
- וְלֶךְ־לְךָ֔ "ga heen", letterlijk "ga voor jezelf". In de Hebreeuwse grammatica noemt men dit ləḵā een 'ethische datief': de gebiedende wijs krijgt daardoor nadruk en wordt op een bijzondere manier betrokken op de aangesproken persoon. De uitdrukking leḵə-ləḵā komt slechts twee keer voor (Gen. 12:1 en 22:2).
- מריה naam: "Moriah"; Onkelos heeft לַאֲרַע פֻּלחָנָא "land van aanbidding" wat overeenkomt met de rabbijnen (cf. b. Berakhot 62b; Genesis Rabbah 55:7; 56:10) die ook op deze manier verwijzen naar de tempelberg in Jeruzalem.
- עלה "opgaan" of "(brand)offer" (cf. Gen. 22:12); Naardense vertaling "opgangsgave"; J. Dasberg "offer dat in vlammen opgaat" (De Pentateuch met Haftaroth, [1970], Dl. 1 p. 37);
____
- המריה MT; המוראה SP; "Amorieten" Syr. Peshitta; לַאֲרַע פֻּלחָנָא Onkelos
- לעלה MT; עלה SP;
- Voorkomend in 4Q225 Fragment 2 kolom I "10 ... Toen zeide [G]od 11 [tot Abra]ham: 'Neem uw zoon, Isaak, [uw] enige, [die] 12 gij [liefhebt], en breng hem Mij ten offer op een van de [hog]e berge[n], 13 [die Ik] u [noemen zal]." (F.G. Martinez, De Rollen van de Dode Zee 1, Kok, Kampen, 1995, p. 332)
Koop nu
Commentaar
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!