Literatuur
Bijbelteksten

Boter

Boter of roomboter (Hebreeuws חֶמְאָה ^H2529) is de gekarnde room van melk.

Bijbel

Het gebruik van boter wordt meermalen vermeld in de Bijbel (Gen. 18:8; Richt. 5:25; 2 Sam. 17:29; Jes. 7:15, 22). Hierbij is het vaak een teken van overvloed (Deut. 32:14; 2 Sam. 17:29; Job 20:17; 29:6; Jes. 7:22).

Het proces van boter maken wordt in Spreuken 30:33 beschreven "Want de drukking der melk brengt boter voort" (zie productieproces hieronder). Hierbij is zeker dat het werd gemaakt van de melk van koeien (Deut. 32:14), stellig zal het ook van de melk van andere dieren zijn gemaakt maar daar wordt geen melding van gemaakt.

Omdat het een zuivelproduct is, mag dit niet worden gebruikt in combinatie met het vlees van het dier (Ex. 23:19; 34:26; Deut. 14:21). Desniettemin zien we dat Abraham dit aanbied aan God als die samen met twee engelen op bezoek komt (Gen. 18:8). Deze tekst is dan ook een aanwijzing voor de hoge ouderdom van het boek Genesis, daar anders nooit zo'n tegenstrijdige tekst met de wetten van Mozes zou zijn opgenomen en dan nog wel in context dat het aan God zelf wordt aangeboden.

Tot slot wordt een aanverwant woord in Psalm 55:22 gebruikt "Zijn mond is gladder dan boter" waarmee een vals compliment wordt bedoeld.

Terminologie

Het Nederlandse woord roomboter is een pleonasme daar boter altijd van room is gemaakt.

חֶמְאָה ^H2529 "room, boter, kwark". מַחֲמָאֹת / מַחֲמָאָה ^H4260 (cf. Ivr. מַחֲמָאָה) afgeleid van חֶמְאָה ^H2529 in de zin van een compliment.

Productieproces

De productie van boter bestaat uit een viertal stappen.

1. Het afromen, waarbij het melkvet (ook wel room genoemd) van de melk wordt geschept en afromen wordt genoemd.
2. Het karnen van room, door het kloppen van de room worden de vetbolletjes kapot geslagen en wordt het vocht verder uit de room geslagen. Na het karnen verkrijgt men boterkorrels en karnemelk.
3. Het kneden van de boterkorrels, dit wordt gedaan om het achtergebleven vocht zo goed mogelijk in de substantie te verdelen.
4. Het aanzuren is de laatste stap en houdt in dat er melkzuurbacteriën en andere ingrediënten – zoals zout en kruiden – worden toegevoegd om de gewenste smaak te krijgen.

Aangemaakt 13 mei 2010, laatst bijgewerkt 12 januari 2022

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!