Moeder is een vrouw of vrouwelijk dier met nageslacht, dus die kinderen heeft gekregen. Het betreft hier dus een eerstegraads verwantschap. De moeder van een partner wordt schoonmoeder genoemd.
Moederschap is de toestand van het moeder zijn, waarbij ook de eigenschappen die behoren tot of worden geassocieerd met moederschap of in het verwachting zijn.
In de Bijbel worden vele moeders genoemd waarvan sommigen bij naam.
Eva wordt אֵ֥ם כָּל־חָֽי moeder der levenden genoemd (Gen. 3:20). Andere bekende zijn Sara, de moeder van Izak (Gen. 17:19; 21:3), die later trouwde met Rebekka, de moeder van Ezau en Jakob (Gen. 25:21-26).
Het was Hagar die voor haar zoon Ismaël een vrouw uitzocht (Gen. 21:21). Hanna, de moeder van Samuël, die ondanks dat ze hem aan de dienst van de Heer had gewijd hem niet vergat en ieder jaar kleding bracht (1 Sam. 2:19)
Bathseba was de moeder van Salomo (1 Kon. 2:13) en die hem kroonde op zijn bruiloft (Hoogl. 3:11).
De bekendste moeder in het Nieuwe Testament is Maria, de moeder van Jezus, en vrouw van Jozef (Mat. 1:20). Zij was het die alles wat over Jezus werd gezegd bewaarde in haar hart (Luk. 2:51).
Een andere Maria was de moeder van Markus (Hand. 12:12). Elizabeth, de tante van Maria, was de moeder van Johannes de Doper (Luk. 1:13). De moeder van Timotheüs was Eunice (2 Tim. 1:5).
Het Hebreeuwse אֵם H517 'em "moeder" komt in vele talen voor: Arab. imm, umm, Ugar. 'yrn, Ethiop. 'em, Akkad. ummu (= moeder). Deze woorden gaan vermoedelijk terug op emm(a), umm(a), een kinderlijk woord voor ‘moeder’ (E. Klein, p. 33).
Ook in het Grieks μήτηρ G3384 mēti̱r en in het Nederlands ma, mama, mamma, zien we dit terug.
In veel landen wordt Moederdag, een speciale dag voor het moederschap, gevierd. De moderne Moederdag wordt meestal in maart, april of mei gevierd. Dit verschilt echter per land. In Nederland, België en vele andere landen valt Moederdag op de tweede zondag in mei. In de omgeving van Antwerpen wordt Moederdag sinds 1913 op 15 augustus (Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, Sainte- Marie of Moederkesdag) gevierd. In Frankrijk is het Moederdag op de laatste zondag van mei - tenzij Pinksteren op die dag valt, dan is het de eerste zondag in juni. In Spanje wordt El día de la Madre de eerste zondag in mei gevierd. In het Verenigd Koninkrijk valt Moederdag op de vierde zondag van de vastenperiode, dus drie weken voor Pasen.
Pas in het midden van 19de eeuw werd Moederdag in Amerika geïntroduceerd. De feestdag heeft zich in zijn huidige vorm vanuit de Verenigde Staten over de rest van de westerse wereld verspreid. In Nederland begon de traditie rond 1925.