Context
Literatuur
Vertalingen

Exodus 2:14

Algemeen

• Slissen en grommen
  Slissen en grommen kun je zien als een vorm van je emotie tonen. De vraag is echter hoe je dit in een literair werk duidelijk moet maken. In deze tekst zien we hoe dit prachtig, met behulp van alliteratie, tot uiting wordt gebracht. Eerder lazen we dat Mozes zag dat een Egyptenaar een van zijn volksgenoten mishandelde en hem doodsloeg (Ex. 2:13), de volgende dag ziet hij dat twee volksgenoten ruzie maken en probeert hij als intermediair op te treden. Echter een van de twee ruziezoekers geeft Mozes van repliek en stelt hem dan twee wedervragen:
     Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gezet?
     In het Hebreeuws mî śāməḵā lə’îš śar wəšōfēṭ
  en
     Zegt gij [dit], om mij te doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt?
     In het Hebreeuws haləhārəḡēnî ’atâ ’ōmēr ka’ăšer hāraḡətā ’eṯ-hammiṣərî
  In de eerste vraag zien we dat de “s” (slisklank) de boventoon voert, terwijl in de tweede vraag de “r” (grrr = grommen) te boventoon voert. Is de eerste vraag nog wie Mozes denkt dat hij is om te oordelen (een kenmerk van slissen is het vragen), in de tweede vraag is het meer een bijtende conclusie of Mozes dat ook bij hen gaat doen (het grommen).
  Helaas zijn dit soort subtiele details niet zichtbaar in een vertaling, maar het laat wel zien hoe prachtig zo’n tekst in de oorspronkelijke taal is.

Aantekeningen

Hij dan zeide: Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gezet? Zegt gij [dit], om mij te doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt? Toen vreesde Mozes, en zeide: Voorwaar, deze zaak is bekend geworden!

• Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gezet? De opmerking is vreemd omdat Mozes als de adoptiezoon van farao's dochter een belangrijk persoon was. Mogen we hieruit opmaken dat de Israëliet wist dat Mozes geen echte Egyptenaar was? Of was het een poging om Mozes te chanteren omdat die een opzichter had gedood?
• een overste en rechter, Waarbij een 'overste' in het Egyptisch een aanduiding is voor een hoge functionaris, terwijl een 'rechter' toen tevens de taak had om leiding te geven aan het volk leiding en richting te geven. De combinatie is een soort hendiadys welke samen een soort parallellisme vormen. Als functionaris en rechter kan hij rechtspreken (cf. Spr. 8:16 "Door Mij heersen de heersers, en de prinsen, al de rechters der aarde").
• Zegt gij [dit], om mij te doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt? Was de Israëliet in het vorige vers nog de schuldige, nu worden de rollen omgedraaid en maakt hij Mozes de schuldige.
• Voorwaar, deze zaak is bekend geworden! Als deze Israëliet het weet, dan zullen ook anderen (i.e de Egyptenaren) het weten.

Vertaalnotities

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
    Zie hier over het gebruik van de interlineair.

Hij dan zeide: Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gezet? Zegt gij [dit], om mij te doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt? Toen vreesde Mozes, en zeide: Voorwaar, deze zaak is bekend geworden!

• Let op de alliteratie, waarbij in het eerste gedeelte מִ֣י שָֽׂמְךָ֞ לְאִ֨ישׁ שַׂ֤ר וְשֹׁפֵט֙ ("Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gezet?") de ש de boventoon voert en in het tweede gedeelte הַלְהָרְגֵ֙נִי֙ אַתָּ֣ה אֹמֵ֔ר כַּאֲשֶׁ֥ר הָרַ֖גְתָּ אֶת־הַמִּצְרִ֑י ("Zegt gij [dit], om mij te doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt?") de ר de boventoon heeft en waarmee de emoties van de man worden benadrukt.
  
• שַׂ֖ר ^H8269 "overste"; wordt meestal afgeleid van het Akkadische šarru = שר wat "vorst, prins" betekent; in het Egyptisch is śr (in het laat-Egyptisch sìr) een aanduiding voor hoge functionarissen.
• שָׁפַט ^H8199 "richter, bestuurder, heerser"; Het begrip "rechter" is niet geheel correct omdat deze personen niet alleen rechtspraken, maar ook het volk leiding, richting gaven.

• וַ֠יֹּאמֶר MT SP; ויאימרx4QExod^b;
• מִ֣י MT SP; לו מיx4QExod^b;
• שָֽׂמְךָ֞ לְאִ֨ישׁ שַׂ֤ר MT 4QExod^b SP;
• וְשֹׁפֵט֙ MT; ולשופטx4QExod^b; ולשפט SP;
• עָלֵ֔ינוּ MT 4QExod^b SP;
• הַלְהָרְגֵ֙נִי֙ MT (4QExod^b) SP;
• אֶת־הַמִּצְרִ֑י וַיִּירָ֤א MT 4QExod^b SP;
• מֹשֶׁה֙ MT SP; מושה מואדהx4QExod^b;
• וַיֹּאמַ֔ר MT SP; ויאימרx4QExod^b;
• אָכֵ֖ן נֹודַ֥ע MT 4QExod^b SP;
• הַדָּבָֽר MT (4QExod^b) SP;
• Voorkomend in 4Q13=4QExod^b (volgt alg. LXX);

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!