Aantekeningen bij de Bijbel: Genesis 4:2

Genesis 4:2

SV	En zij voer voort te baren zijn broeder Habel; en Habel werd een schaapherder, en Kain werd een landbouwer.
WLC	וַתֹּ֣סֶף לָלֶ֔דֶת אֶת־אָחִ֖יו אֶת־הָ֑בֶל וַֽיְהִי־הֶ֙בֶל֙ רֹ֣עֵה צֹ֔אן וְקַ֕יִן הָיָ֖ה עֹבֵ֥ד אֲדָמָֽה׃
Trans.	watōsef lāleḏeṯ ’eṯ-’āḥîw ’eṯ-hāḇel wayəhî-heḇel rō‘ēh ṣō’n wəqayin hāyâ ‘ōḇēḏ ’ăḏāmâ:

Algemeen

Zie ook: Abel, Boer, Landbouwer, Herder, IJdelheid, Leegte, Kain, Landbouw (doorverwijspagina), Naamgeving, Veeteelt

Naamgeving
In de Bijbel zien we regelmatig dat vrouwen een soort verklaring geven bij de naamgeving van hun kinderen, we hoeven maar te denken aan Lea die dat doet (Gen. 29:32ev.), maar ook Eva doet dat.
In vers 1 lezen we dat zij “baarde Kaïn, en zei: Ik heb een man van de HEERE verkregen!” In het Hebreeuws is er een woordspel tussen Kaïn (qayin) en "verkregen" (qānîṯî) en geeft zodoende de betekenis weer van Kaïn, namelijk dat hij "(ver)kregen, gekocht is van HEERE".
Aan het einde van het hoofdstuk lezen we in vers 25 “zij noemde zijn naam Seth. Want God heeft mij een ander kind gegeven”. Ook hier is er datzelfde soort woordspel tussen “Seth” (šēṯ) en “ander gegeven” (šāṯ). We zien nog een opvallend iets, bij Kaïn lezen we dat Eva die kreeg van de HEERE, van JHWH, en de Godsnaam wordt genoemd. Terwijl hier bij Seth ze de algemene benaming voor God, Elohim, gebruikt. Komt dit omdat Eva teleurgesteld is en daarom de HEERE niet meer bij Zijn Naam kon of wilde noemen? We weten het niet, maar het is wel opvallend.
We hebben de naamgeving van Abel overgeslagen want daar is iets vreemds mee aan de hand. In vers 2 lezen we “En zij baarde opnieuw: zijn broer Abel” en verder helemaal geen verklaring, simpelweg alleen dat hij werd geboren en zo heette. Minstens zo vreemd is zijn naam die is afgeleid van een woord dat “lucht, ijdelheid, niets” betekent en het woord hebel ook in Prediker 1:2 voorkomt “IJdelheid der ijdelheden, zegt de prediker; ijdelheid der ijdelheden, het is al ijdelheid”.

In de verzen 2b-16 valt een chiastische structuur te ontwaren welke de aandacht richt op Kaïn's moord op Abel:

A	2b-5	verhalend	Kaïn+Abel actief, God passief, Kaïn+Abel naderen God
B	6-7	dialoog	God ondervraagt Kaïn
C	8	verhalend	Kaïn+Abel
B'	9-14	dialoog	God ondervraagt Kaïn
A'	15-16	verhalend	God actief, Kaïn passief, Kaïn wijkt af van God

Aantekeningen

En zij voer voort te baren zijn broeder Habel; en Habel werd een schaapherder, en Kain werd een landbouwer.

En zij voer voort te baren, Hieruit kan men niet direct de conclusie trekken dat Kaïn en Abel tweelingen waren, alleen dat (op een bepaald tijdstip) er een tweede zoon geboren wordt.
Habel, Of Abel. Het is opvallend dat, in tegenstelling van de naam Kaïn (vs. 1), geen verklaring wordt gegeven van de naam Abel. Vooral omdat deze de betekenis heeft van "leegte, niets" en dat blijkt ook uit het vervolg dat hij gedood werd alsof hij "niets" was en wordt ook geen geslachtsregister van hem genoemd.
en Habel werd een schaapherder …, Het is opvallend dat in dit hoofdstuk (Gen. 4:2b-24; los van de geboorte van Abel en de klacht van Lamech) er een duidelijk vorm van numerieke symmetrie aanwezig is: Abel 7x wordt genoemd en Kain 14x. Ook in deze context wordt "broeder" 7x genoemd in relatie van Abel tot Kain. Ook worden zeven geslachten van Kain (van Henoch tot Naema) genoemd. Waarbij in vers 15 "zal zevenvoudig gewroken worden" en de uitbreiding daarop in vers 24 het hoogtepunt "Want Kain zal zevenvoudig gewroken worden, maar Lamech zeventigmaal zevenmaal".