Astarte, Ishtar
בֵּית עַשְׁתָּרוֹת H1045 "Huis van Astarte", עַשְׁתָּרוֹת H6252 "Astarte, Astaroth, Ashtaroth",

Zie ook: Beeldbank, Afgoden, Aphrodite, Astoreth, Venus,

De godin Astarte (Hebr. עַשְׁתָּרוֹת H6252), werd vereerd in de hele Levant. We kennen haar vooral uit het eerste millennium: in Fenicische inscripties heet ze Aštart en in de Bijbel Aštoret. De Sumerische godin Inanna (Sumerisch (N)in.an.(n)a 'Vrouw van de Hemel' of 'Zuster van An'), Akkadisch Ishtar (betekenis onbekend).

Inhoud

Bijbel

In de Bijbel wordt ze Astoreth/Astarte (Richt. 2:13; 10:6; 1 Sam. 7:3; 7:4; 12:10; 31:10) of Astoreth (1 Kon. 11:5, 33; 2 Kon. 23:13) genoemd. Mogelijk dat de 'koningin van de hemel' (Jer. 7:18) een verwijzing is naar Ishtar (Toorn, p. 455). Ook is wel eens de suggestie gedaan dat אֶסְתֵּר H635 'ester, Esther is afgeleid van deze godin (Toorn, p. 455). M. Delcor vocaliseert הֻצַּ֖ב huṣṣaḇ in Nah. 2:7 (8) als huṣṣêḇi, 'ornament; glorie' als een benaming van Ishtar (Toorn, p. 455).


Astronomie

Ishtar als de morgenster Venus heerste over de Gù-an-ni-si. Terwijl het volgens R.H. Allen vereenzelvigd werd met het hedendaagse sterrenbeeld Virgo (R.H. Allen, p. 463).


Folklore

Sinds eind 19de eeuw zien we dat door charlatans als Alexander Hislop wordt beweerd dat Pasen (Eng. Easter) afgeleid is van de Germaanse Ostara (of Eostre) welke dan dezelfde zou zijn als Ishtar. Nu is daar geen enkel wetenschappelijk bewijs voor gevonden en zoals veel van Hislop's beweringen moet ook deze naar het rijk der fabelen worden verwezen. Zelfs aan het bestaan van de Germaanse Ostara in de oudheid wordt getwijfeld. De monnik Bede schrijft in 725 voor het eerst over deze godin in zijn boek De temporum ratione, als hij onder meer de herkomst van de namen van de maanden in sommige gebieden beschrijft. Hij heeft het dan ook over de maand april die door de Latijnen Eosturmonath (de Oud Engelse maand april) wordt genoemd: “Eosturmonath (…) is vernoemd naar hun godin, genaamd Eostre, ter ere van wie in die maand feesten werden georganiseerd”. Daar Bede de enige is die Ostara noemt als godin, is het logischer dat het de benaming is voor een maand (Ēoster-mōnaþ), zoals Jacob Grimm (Teutonic Mythology: Translated from the Fourth Edition with Notes and Appendix Vol. I, p. 290) aangeeft. Dit wordt bevestigd door Einhard (770-840) die in zijn boek het verbindt met de maand april (A. J. Grant, Eginhard, The Life of Charlemagne, §29), vaak wordt het volgende citaat van Einhard "Some scholars have debated whether or not Eostre is an invention of Bede’s, and theories Einhard, connecting Eostre with records of Germanic Easter customs (including hares rabbits and eggs)" gebruikt, echter dit hele citaat komt niet voor in zijn boek. Men neemt tegenwoordig aan dat Bede een feest uit zijn tijd beschreef (Faith Wallis, p. 287; R.I. Page, ‘Anglo-Saxon Paganism: The Evidence of Bede’, in Pagans and Christians, p. 122; Carole Cusack, The Pomegranate 9.1 (2007) p. 22-40).

Het woord Easter, oud-Engels Easterdæg, komt van Eastre afgeleid van het Proto-Germaans *austron- "dageraad", cf. ons woord 'oosten' wat ook hiervan afstamt (WNT, lemma oosten; Etymologiebank.nl, lemma oost).

Op internet wordt regelmatig gesteld dat de paashaas en zijn eieren symbolen waren van Ishtar. Echter haar symbolen zijn een 8 of 6 puntige ster, de leeuw. Nergens vinden we de eieren of de paashaas als symbool (D'Costa, Krystal, "Beyond Ishtar: The Tradition of Eggs at Easter: Don't believe every meme you encounter.", Scientific American, Nature America, Inc., 31 March 2013).


Aangemaakt 8 maart 2016


Koop nu