Literatuur
Bijbelteksten

Aanbidden

Aanbidding (Grieks προσκυνέω ^G4352), "vertellen aan God, wie Hij is" of "Door gebed God belangeloos eer bewijzen".

Bijbel

Aanbidding mag alleen aan God worden toegebracht (Mat. 4:10; Opb. 19:10).

Terminologie

Het Griekse woord voor aanbidden, προσκυνέω ^G4352, betekent "toekussen, een kushand toewerpen". Hieruit ontwikkelde zich de betekenis van ter aarde neerbuigen, ter verering en dan aanbidden

Vormen van aanbidding

De definitie van aanbidden geeft aan dat wij God altijd de eer moeten geven. Veelal gebeurt dit door middel van liederen. Liederen zijn echter slechts één vorm van aanbidding, we zullen hier stilstaan bij de vele vormen van aanbidding.

Zang

Zoals gezegd is de meest bekende vorm van aanbidding d.m.v. zang. Liederen geven God de lof die Hij verdient en we nemen een voorbeeld aan de vele lofliederen die al in de Bijbel zijn geschreven zoals de Psalmen, maar ook de lofliederen uit Openbaringen. Deze verschillende teksten geven aan dat zingen voor God een manier van lof brengen is die in alle tijden blijft staan.
In Exodus zien we al dat Mirjam (een profetes!) zingt om God te eren. In het Bijbelboek Job, dat waarschijnlijk nog voor Exodus geschreven is, zegt Job dat zijn instrumenten zijn geworden tot rouwinstrumenten. Dit kan erop duiden dat hij God voor zijn lijden aanbad met zijn muziek!
Dit betekent dat aanbidding door muziek al heel erg vroeg ontstaan was en dat het ook altijd zal blijven bestaan. Muziek is dus een essentieel onderdeel voor de aanbidding van God!

Stille tijd

Een andere bekende vorm van aanbidding is de zogenaamde stille tijd. We aanbidden God door een moment van stilte voor Hem te reserveren. In deze stille tijd zoeken we God op en bidden we tot Hem. Sommigen doen ook aan studie in hun stille tijd, maar dat behandelen we in een apart punt.
Het idee van stille tijd kunnen we ook al terugvinden in de Bijbel. Jezus trok zichzelf heel erg vaak terug om met Zijn Vader te praten. Hij deed dit niet altijd belangeloos, maar Hij stelde Zijn Vader wel altijd op de eerste plaats. Wij kunnen hier heel veel van leren. We mogen God altijd dingen vragen (Mat 7:7, Fil 4:6), maar we moeten wel vrede bij Zijn oordeel hebben. In de Filippenzen-brief staat dat je God om alles mag vragen, maar dat je Hem ook moet danken.
In de stille tijd, in de momenten dat je God opzoekt, moet het doel dus ook zijn om God te aanbidden, om God boven jezelf te plaatsen en God is zo genadig dat je op dat moment ook aan je eigen behoeften mag denken en dat je ook vragen mag stellen aan Hem.

Studie en toewijding

Een minder bekende vorm van aanbidding is studie. Een ander woord dat we hier wel vaak terugzien is “toewijding”. Met studie naar God wijdt je jezelf aan Hem toe en wil je Hem hiermee ook eer bewijzen. In het oude testament wordt door verschillende personen opgeroepen om Gods wil te leren. Dit kan onder andere door de wet te leren. Jezus zegt echter ook dat verering zinloos is als je niet Zijn leer navolgt, maar je eigen leer blijft volgen (Mat 15:9). Daarnaast heeft toewijding, net als elke andere vorm van aanbidding, voordelen voor jezelf. Jezus zegt dat je als je van Hem leert dat je rust zult vinden (Mat 11). Toewijding moet echter wel gebeuren zonder eigenbelang (1 Pet 5), ook omdat je door toewijding een offer voor God kunt worden (Rom 15).

Omdat aanbidding helemaal ter ere van God is, kun je inderdaad net als Paulus concluderen dat je een offer voor God moet worden. Dit kan door de drie bovengenoemde vormen, maar een offer voor God worden gaat veel verder. Een offer gaat ook over lijden en over vergeving. Wij kunnen niet het offer van God aannemen zonder Hem daarvoor te danken. Het is te groot en Paulus roept daarom ook op om een levend offer te wezen dat God welgevallig is! Een offer als dank voor wat Hij deed. Romeinen 12 staat vol met voorbeelden over hoe je een offer kunt zijn voor God en hoe je Hem dus op een ware manier kunt aanbidden. Aanbidding is dus ook volgens de wil van God leven en je aan Zijn geboden houden. Dit kan alleen maar door je hele leven aan Hem toe te wijden. Aanbidding is dus ten diepste geen ding dat je kunt doen, maar aanbidding is iets wat je moet doorleven!

Michael W. Smit zegt “Ik denk dat aanbidding in eerste instantie een levensstijl is”. Ik denk dat je nog verder moet gaan. Aanbidding is geen levensstijl het is een leven op zich. Je moet jouw leven kunnen opofferen ter ere van God. En God altijd centraal stellen.
Als aanbidding dan het centraal stellen van God is en God boven alles stellen is, moeten we natuurlijk ook serieus nemen dat we niets anders dan God mogen aanbidden (Ex 20). Dit betekent ook dat we niets anders centraal in ons leven moeten stellen, want ons leven is een offer voor God.

Hoe zit het dan met aanbidding in de liederen?
Omdat er nog steeds vaak wordt gezegd dat er meer aanbidding in de kerkdiensten moet komen denken mensen dat er meer gezongen moet worden in de kerken (met name nieuwe liederen van bijvoorbeeld Opwekking, Passion, Hillsong en andere onbekendere liedschrijvers of -bundels). Deze redenering is vanaf het begin al fout, want het gaan naar de kerk is op zichzelf al een vorm van aanbidding. Je wijdt jezelf toe om naar een dienst van God te gaan om Hem dank te bewijzen (d.m.v. gebed en dankzegging), om Hem te verheerlijken (d.m.v. gebed, dankzegging, preken/getuigenis en zang), Hem te aanvaarden (d.m.v. zang, zegen en geloofsbelijdenis) en om van Hem te leren (d.m.v. preken/getuigenis en zang).

Het punt is dat je door middel van zingen God kunt aanbidden, maar dat tegenwoordig het zingen altijd wordt gezien als aanbidding. In de afgelopen 8 jaar heb ik meerdere keren meegespeeld/gezongen in meerdere bands en ik heb meerdere keren gehoord dat er een stukje van aanbidding moest komen. Meestal waren dit dan 3 tot 5 liederen achter elkaar die God groot moesten maken. Wat mij heel erg opvalt is dat aanbidding veel verder gaat dan alleen zingen. Bij aanbiddingsliederen moet het namelijk om God gaan en Hij moet ook centraal staan. Heel veel (prachtige) liederen zijn dus ook niet vol met aanbidding.

Enkele bekende voorbeelden zijn:
Opwekking: 192, 194, 333, 369, 427, 471, 488, 502, 550, 557, 573, 581, 614, 624, 629, 642, 679, 700, 716
Psalmen (voor nu): 1, 13, 23, 91, 121

Zo zijn er natuurlijk ook honderden andere liederen te noemen, die niet in deze bundels opgenomen zijn, maar een artikel biedt niet de ruimte om alle liederen langs te gaan.
De bovengenoemde liederen zijn hele bekende en mooie liederen die vaak worden gezongen. Dat is ook helemaal niet erg, tegenovergesteld juist. Deze liederen zijn prachtig om te zingen, maar het zijn geen aanbiddingsliederen. In heel veel liederen staat God wel genoemd, maar gaat het ten diepste over je eigen gevoel. Dus staat God niet centraal! In Psalm 91 bijvoorbeeld Is God zeker het hoogtepunt van het lied en staan er zeker gedeelten van aanbidding in, maar het centrale thema is iets wat jij als persoon kunt leren. En je mag leren uit deze psalm dat je mag schuilen bij God.

Vaak wordt bij bovenstaande liederen gedacht dat het aanbidding is door de enorm mooie melodielijn die de liederen bevatten en gaan de armen omhoog als teken van aanbidding als de muziek start en zingen we eigenlijk niets meer dan een persoonlijk gebed uit naar God waarin we Hem alleen om dingen vragen (zoals in opw. 629).

Moeten we deze liederen niet meer zingen? Nee, natuurlijk mogen we ze blijven zingen, want stuk voor stuk zijn dit hele mooie liederen. Maar het is belangrijk om te snappen dat aanbidding alleen om God gaat. En dat dit vaak niet het geval is in liederen die wij zingen in de kerk.

Een prachtig voorbeeld van hoe aanbidding eruit hoort te zien lezen we in Openbaringen 4:
Heilig, heilig, heilig is de Heere God, de Almachtige, Die was, Die is, en Die komt…
U bent het waard, Heere, te ontvangen de heerlijkheid, de eer en de kracht, want U hebt alle dingen geschapen, en door Uw wil bestaan zij en zijn zij geschapen. (HSV)

Hieruit kunnen wij opmaken dat we bij aanbidding God op de eerste plaats stellen en dat zelfs ons eigen leven kan en mag bestaan omdat Hij het wil.

Aanbidding verteld door een kind

Een jonge dominee was zich op zijn studeerkamer aan het voorbereiden op de preek. Op een gegeven moment komt zijn kleine zoontje naar binnen en vroeg of hij een leeg papiertje had. De dominee gaf het hem en zei dat papa moest werken en niet gestoord mocht worden. Een paar minuten later ging de deur weer open en het zoontje kwam naar binnen en stoorde de dominee in zijn voorbereidingen, of hij een potlood had. De dominee gaf het zijn zoontje en sprak op strenge toon, dat hij nu echt niet meer gestoord mocht worden. Nauwelijks was de dominee weer met de voorbereiding van de preek bezig of hij werd weer gestoord door zijn zoontje, die vroeg of hij soms ook nog een gummetje had. De dominee gaf het hem en zei dat hij nu absoluut niet meer gestoord mocht worden. Na een tijdje ging de deur van zijn werkkamer open en kwam zijn kleine zoontje naar binnen huppelen. Voordat de dominee wat kon zeggen, zei het jochie: Papa u bent de liefste vader op de wereld, en ging daarna meteen weer weg.

Dat laatste nu is aanbidding, vertellen aan iemand wie hij is.

Aangemaakt 4 februari 2005

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!