Literatuur
Bijbelteksten

Werken der wet

De uitdrukking werken der wet (Grieks εργων νομου ^{G2041 G3551}) komt in diverse Paulinische brieven voor. Daarnaast komt deze uitdrukking ook voor in enkele Dode Zee-rollen. Met de uitdrukking wordt het onderhouden en naleven van de Mozaïsche wet en in het bijzonder zoals die in de Halacha is beschreven bedoeld.

Bijbel

De uitdrukking "werken der wet" komt in zeven verzen voor en alle in de brieven van Paulus (Rom. 3:20, 28; 9:32; Gal. 2:16; 3:2, 5, 10 †).

Op basis van de Dode Zee-rollen (zie hieronder) weten we dat Paulus met "werken der wet" het onderhouden en naleven van de Mozaïsche wet en in het bijzonder zoals die in de Halacha is beschreven bedoeld. We lezen dan ook dat Paulus stelt dat door de werken der wet "de kennis der zonde" is, maar ook "zal uit de werken der wet geen vlees gerechtvaardigd worden" (Rom. 3:20; cf. Gal. 2:16) en dan tot de conclusie komt "dat de mens door het geloof gerechtvaardigd wordt, zonder de werken der wet" (Rom. 3:28; cf. Gal. 2:16). Het is dan ook om die reden dat Paulus in zijn brief aan de Galaten aangeeft dat de Mozaïsche wetgeving niet meer geldt (Gal. 3:19, 25) en waarschuwt om niet daarnaar terug te keren (Gal. 5:1) omdat "het einddoel van de wet is Christus" (Rom. 10:4 HSV). Ook de schrijver van de brief aan de Hebreeën stelt "Als Hij spreekt van een nieuw [verbond], heeft Hij [daarmee] het eerste voor verouderd verklaard. En wat oud is verklaard en wat veroudert, staat op het punt te verdwijnen." (Hebr. 8:13 HSV). Paulus haalt dan ook fel uit naar degenen die deze werken der wet willen houden: "Want allen die uit de werken van de wet zijn, zijn onder de vloek" (Gal. 3:10) en waarbij hij verwijst naar Deuteronomium 27:26.

Dode Zee-rollen

In de Dode Zee-rollen komt deze uitdrukking ook voor. Zo zien we in 1QpHab (7:10-14, 8:1) dat het wordt gebruikt voor het onderhouden en praktiseren van de Thora. Terwijl in 4QMMT we zien dat de schrijver de Farizeeërs aanschrijft over de praktische naleving van de Mozaïsche wet en in het bijzonder de Halacha aan de hand van ruim twintig halachische kwesties.

Christendom

Maarten Luther, die leefde in de vroege zestiende eeuw, identificeerde de werken der Wet met de goede werken die de katholieke kerk aan de gelovigen aanbeveelt. Dat baseerde (en baseert) ze op het Evangelie van Mattheüs, waarin Jezus uitlegt dat diegenen worden gered die de hongerigen voeden, de dorstigen te drinken geven, de vreemdelingen onderdak verlenen, de naakten kleden, de zieken verzorgen en de gevangenen bezoeken (Mat. 25:31-46). Luther kon zich daar niet in vinden. Eén reden was dat het leidde tot excessen als de aflatenhandel. Een andere reden was dat dit betekende dat je door eigen inspanning je redding zou kunnen bewerkstelligen. Dat deed afbreuk aan de almacht van God. (J. Lendering, 4QMMT). De ontdekking van 4QMMT heeft duidelijk gemaakt dat Luther zich vergiste.

Aangemaakt 12 augustus 2021, laatst bijgewerkt 16 september 2022

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!